Doğrudan satış terimi akla kapı kapı dolaşan ve günümüzde pek de tercih edilmeyen bir pazarlama yöntemini getirse de tam olarak bir malın veya hizmetin önceden randevu alınarak kişiye evinde, işyerinde ya da bir satış noktası olmayan yerde satılması anlamına geliyor. Ev aletleri, kişisel bakım, kozmetik ve sağlıklı yaşam ürünleri doğrudan satışın başlıca ürün grupları. Türkiye’de, özellikle kozmetik ve ev gereçleri tarafında kadınların yaygın olarak doğrudan satış yaptıkları biliniyor ancak sektör temsilcileri erkeklerin de sektörde yer almaya başladığını söylüyor.İşsizlerden, emeklilere, öğrencilerden ev hanımlarına ve çalışırken ek gelir elde etmek isteyenlere kadar geniş bir kesimden insan doğrudan satışı tercih ediyor. Çalışma saatlerinin ayarlanabilmesi, ek gelir elde etme fırsatı, eğitim, yabancı dil, tecrübe gibi kriterlerin aranmaması bu tercihlerde rol oynuyor. Doğrudan satışta kariyer yapmak da mümkün. Satış danışmanlığından distribütörlüğe geçme, daha çok kişiye satış yaptıkça ve deneyim kazandıkça firmalardan avantajlar elde etme şansı bulunuyor.
550 Binden Fazla Çalışan VarDünyada 100 milyar dolar büyüklüğünde olan doğrudan satış sektörü, perakende sektörüne kıyasla iki kat daha hızlı büyüyor. Doğrudan satış sisteminin Türkiye’de son derece sağlam temeller üzerine kurulduğunu söyleyen Doğrudan Satış Derneği Başkanı ve Avon Türkiye Genel MüdürüRon Griffiths, "Doğrudan satış sektörü Türkiye’de 550 binden fazla bağımsız girişimciye kazanç fırsatı sunuyor. Sektör olarak büyüme beklentisi konusunda son derece iyimseriz" diyor. Ekonomi geliştikçe daha fazla sayıda insanın, kazancın yanı sıra zaman özgürlüğü tanıyan bu sektöre ilgi gösterdiğini söyleyen Griffiths, şöyle devam ediyor: "Kadınlar kendilerine ekonomik bağımsızlık sağlayacak bu sektörde çalışmak istiyor. Özellikle ev hanımlarının ilgisini çekiyor. İşin yapısı ve çalışma saatleri esnek olduğundan ve aynı zamanda ödüller sonuçlara ve başarıya bağlı olarak dağıtıldığından sektörde çalışanların kazançlarına ilişkin net rakamlar sunmak mümkün değil. Ancak belirtmek gerekir ki doğrudan satış şirketleri kadınların cüzdanlarına birçok bankanın sağlayabileceğinden daha fazla miktarda paranın girmesini sağlıyor." Griffiths’in verdiği bilgiye göre doğrudan satış sisteminin daha yoğun olduğu alanlar kentsel bölgeler ve büyük şehirler.
Amway İş Fırsatı Herkese AçıkAmway Türkiye Genel Müdürü Tayfun Ergün: "Amway serbest girişimcileri, şirket çalışanı değil, kendi adlarına bağımsız iş yapan kişilerdir. Şu an Türkiye’de bağımsız olarak Amway işini yapan 100 binin üzerinde Amway serbest girişimcisi bulunuyor. Amway iş fırsatı herkese açık. Serbest girişimcilerimiz arasında ev hanımlarından emeklilere, mühendisten çeşitli meslek sahiplerine kadar birçok meslek grubundan kişiler bulunuyor.
5 yıl içerisinde 200 bin Amway serbest girişimcisine ulaşmayı hedefliyoruz. Bir Amway serbest girişimcisi olabilmek için 18 yaşını aşmış, TC vatandaşı olmak yeterli. Bunun dışında eğitim düzeyi, deneyim gibi bir şart aranmaz, ayırım yapılmaz. Herkes, işinde gösterdiği başarıyla paralel olarak üst seviyelere çıkabilir ve ulaştığı her seviyede farklı ödüllerle karşılaşır."
www.amway.com.trHedef 5 Yıl İçinde 100 Bin Kadına Ulaşmak Tupperware Pazarlama Müdürümüz Elçin Birben: "12 bin 500 kadın, Tupperware satış danışmanı olarak çalışıyor. Türkiye’nin her yerinden ve kesiminden satış danışmanlarımız var. Tupperware’de danışman olabilmek için, Tupperware merkezlerinden herhangi birinde başvuru belgesi doldurmak yeterli. Aranılan tek şart kadın olmak. Önümüzdeki 5 yılda temsilci sayımızı 100 binin üstüne çıkarmayı hedefliyoruz. Tupperware danışmanları, grup liderleri ve distribütörleri 100 YTL’den başlayıp 10 bin YTL’nin üzerine çıkabilen geniş bir kazanç yelpazesi içinde çalışır. Bunun yanı sıra her sene yüzlerce danışman ve grup lideri, yurtiçi ve yurtdışı toplantı ve seyahatlere katılır. En çok talep Marmara, İç Anadolu ve Ege bölgelerinden geliyor. Başta Akdeniz ve Karadeniz bölgeleri olmak üzere diğer bölgelerde de artan talebi karşılamaya çalışıyoruz."
www.tupperware.com.trÇalışanların Yüzde 80’i KadınAvon Türkiye Genel Müdürü Ron Griffiths: "100’den fazla ülkede faaliyet gösteren Avon, 9 milyar doları aşan ciroya sahip. Uluslararası Avon bünyesinde 5 milyondan fazla temsilci, Avon Türkiye’de ise yaklaşık 220 bin aktif temsilci çalışıyor. Avon çalışanlarının yüzde 80’i kadın ve yönetimin yüzde 63’ünü de kadınlar oluşturuyor. Bu da Türkiye’de en fazla kadının çalışmakta olduğu firma olduğumuzu ortaya koyuyor. Genellikle 30 ile 45 yaş arası kadınlar tercih ediyor."
www.avon.com.trOriflame Danışmanlarının Çoğu Ev KadınıOriflame Genel Müdürü Ayşe Geçalp: "Doğrudan satış sistemi, Türk kültürüyle özleşen bir sistem. Sistemin içinde barındırdığı insan ilişkileri, güven, sosyalleşme gibi kavramlar sistemin özellikle Türkiye’de başarılı olmasını sağladı. Türkiye’de 135 bin bağımsız Oriflame güzellik danışmanı bulunuyor. Danışmanlarımızın çoğunluğunu ev hanımları oluşturuyor, ancak öğrenciden emekliye özel sektör çalışanına kadar, toplumun her kesiminden danışman bulmak mümkün. Danışman sayımızı büyük oranda artırmayı hedefliyoruz. Dünyadaki örneklere bakarak doğrudan satışın Türkiye’de henüz doldurulmamış bir potansiyeli olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Doğrudan satış sisteminin getirileri ve avantajları her geçen gün daha fazla görülüyor. Zorlaşan ekonomik koşullarda ürünleri avantajlı fiyatlarla satın alırken kazanmak ve kendi işine sahip olarak kazanç sağlamak, Türkiye’de her geçen gün sektörün popülaritesini artıracak."
www.oriflame.com.trSistemde Kariyer MümkünHerbalife Genel Müdürü Tunç Erben: "Ek gelir ihtiyacı içindeki, işyerinde istediği kariyer imkânlarını elde edemeyen, yaptığı işin rutinliğinden sıkılan ve kendi kendinin patronu olmak isteyen 50 bini aşan kişi Herbalife distribütörü oldu. Distribütörlerimiz arasında, emekliler, öğrenciler, işten ayrılmış kişiler, iki iş arasında geçiş dönemi yaşayanlar ve tam zamanlı bir işte çalışmayı tercih etmeyenler de bulunuyor. Herbalife, küçük bir sermayeyle, sadece 77,5 YTL fiyatındaki Uluslararası İş Paketi’ni satın alarak, kendi işlerini kurma imkânı sunuyor. Böylece distribütörler çalışma saatlerini ve çalışma arkadaşlarını kendilerinin belirleyecekleri bir iş sahibi oluyor. Bu iş için deneyimli olmak, yabancı dil bilmek gibi özellikler de aranmıyor. Distribütör, kariyerinde bir üst basamak olan ’Süpervizör’ seviyesine ulaştığında sürekli olarak yüzde 50 indirime hak kazanıyor ve böylece satışlardan elde ettiği kazancı da artmış oluyor."
www.herbalife.com.trHer Ay 100 Yeni ÇalışanDSS Satış Genel Koordinatör Güzin Kemaloğlu: "2008 yılını büyüme yılı olarak hedefledik. Her ay en az 100 çalışanın devreye girmesini planlıyoruz. Adaylar, 18 yaşını doldurmuş, temsil yeteneğine sahip, konuşmasıyla, görüntüsü ve insan ilişkileriyle, firmasına, ürüne ve sistemine inanan ve güvenen, toplumda örnek teşkil edebilecek bir yapıya sahip kişiler arasından seçilir. Çalışanlarımız arasında emekliler ve ikinci iş olarak yapanlar çoğunlukta."
www.dss.web.trİK Departmanı KurulduHuman Resources Management Kurucu Ortağı Aylin Çoşkunoğlu Nazlıaka: "Hızla gelişim gösteren doğrudan satış firmaları İK uygulamalarını da gözden geçiriyor. 2000 yılı öncesinde doğrudan satış firmalarında İK uygulamaları çok kısıtlıydı. Ekipteki herkese belirli bir satış kotası verilirdi. Kotayı tutturanlar daha yüksek prim oranlarıyla ödüllendirilirdi. Kotanın üzerine çıkanlar terfi ettirilir ve sorumlu olduğu kişi sayısı artırılırdı. Başarısız olanlar ise sürekli bir alt seviyeye düşerek sistem dışına çıkarılırdı. 2000’den sonra, birçok şirket bu yapılanmayı daha kurumsal bir yapıya oturmak istedi ve İK departmanı kurdu. Organizasyondaki basamaklar ve unvanlar daha net tanımlandı. Şirketin güvenilir bir duruşa sahip olması için müşteri hizmetleri departmanlarına daha çok yatırım yapıldı."
İşçi-İşveren İlişkisi YokEras Hukuk Bürosu Sahibi ve İş Hukuku Uzmanı Av. Ertürk Eras: "Doğrudan satış temsilcileri, firmadan fatura karşılığında mal alıyorlar ama bunun dışında aralarında bir işçi-işveren ilişkisi yok. Şirketin de bir çalışanı olarak nitelendirilmiyorlar. Herhangi bir sigortaya tabi çalıştırılmaları da mümkün değil."
Kaynak: Milliyet İnsan Kaynakları Gazetesi/Özge Gözke – Hicran Tekin
